141104_Ο20_ΘΘ_ΨΜ

Ψηφιακά μέσα στην αρχιτεκτονική

Στα τέλη του 20^ου αιώνα η αρχιτεκτονική στράφηκε προς τις τεχνολογίες της πληροφορίας και άλλαξε τα σχεδιαστικά της εργαλεία. Τα ψηφιακά εργαλεία σχεδιασμού έδωσαν τη δυνατότητα για σημαντικές αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης του σχεδιασμού στην αρχιτεκτονική. Διεύρυναν το φάσμα μορφολογιών που μπορούν να σχεδιαστούν αλλά και να κατασκευαστούν, διευκόλυναν σημαντικά την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών ειδικοτήτων που εμπλέκονται στο σχεδιασμό και την κατασκευή κτιρίων, έδωσαν με πολύ μεγάλη πιστότητα περισσότερες επιλογές στους τρόπους αναπαράστασης των μελλοντικών χώρων και δημιούργησαν τη βάση για αποτελεσματικότερη οργάνωση της εργασίας στα αρχιτεκτονικά γραφεία. Αυτοί είναι ενδεικτικά μερικοί από τους τομείς στην αρχιτεκτονική όπου οι ψηφιακές τεχνικές αναπαράστασης έχουν συμβάλει καθοριστικά. Πιο ειδικά υπάρχει ένα σημαντικό μέρος της αρχιτεκτονικής πρωτοπορίας που εστιάζει στη διερεύνηση των νέων κατευθύνσεων που ανοίγονται με τις ψηφιακές αναπαραστάσεις. Η διεύρυνση αυτή αφορά τις μορφολογίες που μπορεί να προκύψουν, τις τεχνικές σχεδιασμού που αναπτύσσονται και τις νέες έννοιες και αξίες που διαπραγματεύεται ο σχεδιασμός μέσα από τις τεχνικές αυτές.

Τη δεκαετία 1990 οι ψηφιακές τεχνικές αναπαράστασης έδωσαν τη δυνατότητα στους αρχιτέκτονες να διευρύνουν κατά πολύ το φάσμα των μορφολογιών που μπορούν να δημιουργούν καθώς και να απεικονίζουν δυναμικά τις μεταβολές των μορφών αυτών κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού. Οι μορφολογίες αυτές που δημιουργούνται είναι πολύ πιο πολύπλοκες και συχνά ξεπερνούν την ανθρώπινη φαντασία. Με τη βοήθεια διαφορετικών ειδικών λογισμικών σχεδιασμού οι αρχιτέκτονες είναι πλέον σε θέση να ορίζουν διαφορετικού τύπου μεταβολές (μετάλλαξη, παραμόρφωση, μετασχηματισμός) για τις μορφές που δημιουργούν και να παρακολουθούν διαδραστικά την εξέλιξη και την ανταπόκριση τους σε κάθε νέα εντολή που αυτοί ορίζουν. Μέσα από αυτές τις διαδικασίες ανακάλυψαν ότι η εργασία με ψηφιακά εργαλεία σχεδιασμού για τη δημιουργία μορφής έχει διαφορετικές απαιτήσεις από τους ίδιους σε σχέση με την αντίστοιχη εργασία σχεδίασης με τις γραφικές αναπαραστάσεις. Στο σύνολο για τη μέγιστη αξιοποίηση των λογισμικών σχεδιασμού απαιτούνται συμπληρωματικά με τις παραδοσιακές γνώσεις και δεξιότητες με προέλευση από πεδία έξω από την αρχιτεκτονική.

Με την επικράτηση των ψηφιακών τεχνικών αναπαράστασης – το διάστημα 1990-2010 – παράλληλα με τις μορφές παρατηρούνται αλλαγές και στα κείμενα μέσα από τα οποία οι αρχιτέκτονες παρουσιάζουν το έργο τους αλλά και τη προσωπική τους θεώρηση για την αρχιτεκτονική. Πλέον δε γίνεται λόγος για τη μορφή (form) αλλά για τη μορφοποίηση (formation). Ενώ η μορφή προσδιορίζεται από οπτικά και γεωμετρικά χαρακτηριστικά ο σχηματισμός περιγράφεται κυρίως από τις δομικές σχέσεις που ισχύουν ανάμεσα στα μέρη του και συσχετίζεται με την τοπολογία, το animation και την παραμετροποίηση (Σ. Βεργόπουλος).

Συνοψίζοντας η διατύπωση της αρχιτεκτονικής πρότασης σε ένα αναπαραστατικό μέσο δεν είναι απλώς μια τεχνική επιλογή ή μια επιχειρησιακή αναγκαιότητα του αρχιτέκτονα αλλά ένας τρόπος να σκέφτεται τον χώρο. Οι διαφορετικές τεχνικές δεν αποτελούν απλά μέσα παραγωγής αλλά παράλληλα επηρεάζουν τον τρόπο αντίληψης του χώρου, του χρόνου, της κίνησης και της ύλης. Οι νοητικές διεργασίες του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού υπακούν ως ένα βαθμό στις νομοτέλειες των αναπαραστατικών εργαλείων που έχουν εσωτερικευτεί στην αρχιτεκτονική σκέψη.

Περιεχόμενα

Τι είναι τα ψηφιακά μέσα (έννοιες, όροι, λέξεις κλειδιά)

Ιστορική αναφορά στο σχεδιασμό με τα ψηφιακά μέσα. Ποιος ήταν ο χαρακτήρας τους όταν ξεκίνησαν να εμφανίζονται στο σχεδιασμό και ποιος είναι τώρα που έχουν επικρατήσει.

Ποιες είναι οι καινοτομίες που έφεραν τα ψηφιακά μέσα στην αρχιτεκτονική, τι άλλαξε στην αντίληψη του σχεδιασμού.

Ποια είναι αυτά τα ψηφιακά μέσα σχεδιασμού (παραδείγματα προγραμμάτων σχεδιαστικών, 3D, τρισδιάστατοι εκτυπωτές κλπ)

Σχεδιασμός σε επίπεδο πόλης και αστικού τοπίου, μορφές – λειτουργίες.

Συμπεράσματα για τον νέο τρόπο σχεδιασμού – πρόταση εφαρμογής στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.  

Βιβλιογραφία

Σ. Βεργόπουλος & Α. Καλφόπουλος, (2007), Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και ψηφιακές τεχνολογίες 2, Θεσσαλονίκη: ΕΚΚΡΕΜΕΣ

Σπύρος Ι. Παπαδημητρίου, Digital topo_graphies, Αθήνα: futura

http://www.e-go.gr/culture/article.asp?catid=28216&subid=2&pubid=129098335

http://www.arch.uth.gr/mps/course3.php

http://www.tkmactions.tee.gr/actions2006/Texts/6.Ekdhlwseis/2.Arxitektonikh_Politistikh_Klhronomia/2.4.2.pdf